Nhận Thức Quán - Mười Liệu Pháp Chánh Niệm

... Mục đ ch tối hậu của việc thực h nh Phật đạo đ l việc đạt được sự đột ph về nhận thức để bạt nhổ gốc rễ v minh vốn c u hữu trong tận s u thẳm nơi t m thức ch ng ta. Ch nh điều n y đ i hỏi phải ph c thảo một tiến tr nh tỉ mỉ. Để đạt được chiến thắng tối hậu, b n cạnh việc chặt đứt mối li n hệ giữa cảm thọ v i dục - điều đ được n i đến trong rất nhiều Kinh điển - m c n l đảo ngược những tiến tr nh từ v minh đến t kiến. Điều n y c nghĩa l sự nhận thức của ch ng ta phải được chuyển h a.

... Trong truyền thống Thượng Tọa Bộ, b i kinh nổi tiếng nhất về sự chuyển ho nhận thức l Kinh Girimānanda (Tương Ưng, 10.60). Trong Kinh n y, Đức Phật dạy mười sự nhận thức, m thực chất l mười lĩnh vực qu n chiếu. Ng i kh ng chỉ liệt k ch ng như đ l m trong b i kinh ngắn li n hệ trước, m c n giải th ch ngắn gọn tuần tự từng lĩnh vực bằng con đường thực tập. B i Kinh do đ cũng được xem l bảng tr ch yếu s c t ch về chủ đề thiền qu n. Song, Kinh Girimānanda lại được phổ biến một l do kh c nhau chẳng hạn như N cũng dạy như một b i 'Kinh Ph ng Hộ', (paritta), một b i Kinh của sự che chở, một nghĩa chữa l nh. Như một bối cảnh để cho b i Kinh ra đời, Đức Phật dạy mười ph p nhận thức v lợi ch cho vị Tăng đang bệnh t n l Girimānanda. Tỳ-kheo n y được m tả l người bệnh trầm trọng, c lẽ sắp mất. V ch ng ta được kể rằng ngay khi b i Kinh được giảng kết th c, Thầy Girimānanda, sau khi học mười ph p nhận thức n y, Thầy đ khỏi hẳn bệnh, b nh phục khoẻ mạnh...

Thiền của Phật gi o đ du nhập v o nền văn h a hiện đại T y phương bằng con đường thực tập ch nh niệm. N được r t ra từ những tư liệu gốc v được giảng dạy như một phương ph p thanh tịnh thực tế. B y giờ, n kh ng những được dạy như một phương tiện của tr tuệ giải tho t m c n cho những mục đ ch x c định bởi gi trị bảo vệ x hội; chẳng hạn như th nh tựu vật chất, sức khoẻ sinh l , t nh đại ch ng, hiệu quả l m việc cao hơn. Nếu Phật ph p được ứng dụng một c ch đ ng đắn v o m i trường văn ho hiện đại của họ như vậy, những phương ph p thiền căn bản phải hiển hiện trong mọi lĩnh vực của họ v được dạy dưới nh s ng của tr tuệ triết học Phật gi o. Kinh Girimānanda đ p ứng đầy đủ c c ti u ch n y. Mười sự nhận thức được dạy trong Kinh bao tr m một lĩnh vực rộng lớn từ sự nhận thức về v thường, v ng cho đến sự qu n chiếu đưa đến v dục, chẳng hạn như sự qu n chiếu bản chất bất tịnh của x c th n v sự nguy hiểm trong bản chất nhạy cảm của ch ng ta đưa đến bệnh tật v huỷ hoại. Ch ng bao gồm c c sự thiền qu n về Niết-b n v ch nh niệm tr n hơi thở, một c ng cụ cho sự ph t triển cả hai thứ l định tĩnh v tr tuệ...

Lời Giới Thiệu Của Ng i Bhikku Boddhi.

Dịch giả Th ch Thanh An.